Fındık -2

2025-2027 Döneminde Bitkisel Üretim Destekleme Birim Fiyatları

Fındık için yapılacak destekleri tasnif edersek şöyledir;

Temel Destek: 3. Kategori, 1.5 katsayı, 366 TL/da (244*1,5)

Planlı Üretim Desteği: Yok

Su Kısıtı Desteği: Yok

Üretimi Geliştirme Desteği:

Standart Fidan için destek katsayısı 2, toplam destek 488 TL /da (244*2)

Sertifikalı Fidan için destek katsayısı 5, toplam destek 1.220 TL/da (244*5)

Organik Tarım desteği bireysel serfikalı için katsayı 0,4, destek 97,6 TL/da

Organik Tarım desteği grup serfikalı için katsayı 0,2, destek 48,8 TL/da

İyi Tarın Uyg. desteği bireysel serfikalı için katsayı 0,4, destek 97,6 TL/da

İyi Tarın Uyg. desteği grup serfikalı için katsayı 0,2, destek 48,8 TL/da

Katı Organik Organomineral Gübre desteği için katsayı 0,21 destek 51,24 TL/da

olarak belirlenmiştir. (Kaynak: 31 Aralık 2024 Tarihli Resmi Gazete’nin 5. mükerrerinde yayımlanan 2025-2027 Yıllarında Yapılacak Bitkisel Üretime Yönelik Desteklemeler ile Diğer Bazı Tarımsal Desteklemelere Ödeme Yapılmasına Dair Tebliğ)

Yeni bitkisel üretim destekleme modelinin daha bilimsel ve faydalı olduğu söylenebilir. Yeterli olup olmadığını, üreticilere sormak yerinde olacaktır. Ancak üretim maliyetlerinin yüksek olması ve hızla artması (yıllık tarımsal girdi fiyatları endeksi hala yüksek düzeyde), bütün destekleri yetersiz bırakacaktır.

İklim Değişikliğinin ve Sıcaklık Artışının Fındık Üretimine Olası Etkileri

İklimdeki değişimler dünya genelinde etkisini yıldan yıla daha fazla hissettirmeye başladı. Kuraklıklar, seller, şiddetli rüzgarlar, kasırgalar, dolu, don, aşırı sıcak ve aşırı soğuklar, ani sıcaklık değişimleri, orman yangınları gibi iklim olayları ile kendinden söz ettiriyor.

İklim değişikliklerinin özellikle Akdeniz Bölgesinde tarımı olumlu ya da olumsuz çok fazla derecede etkileyeceği, bazı ülkelerde tarımsal üretim kapasitesini azaltacağı, bazı ülkelerde ise artıracağı beklenmektedir

“Fındık” üretimi üzerinde “iklim değişikliğinin” şimdiki ve gelecekteki olası etkilerini genel olarak değerlendirecek olursak, tespit ve görüşlerim şöyledir:

Fındık, özel iklim koşulları isteyen, bu koşulların eksikliğinde beklenilen verim ve kalitenin elde edilemediği, sadece sınırlı bir kuzey enlemindeki alanlarda ve gerekli nem, yağış ve sıcaklık gibi iklim şartlarında istenilen verim ve kalitede ürünün elde edildiği bir bitkidir.

Ana vatanının Anadolu olduğu bilinen fındığın, yıllık ortalama sıcaklığın 13°-16°C arasında, yağış miktarının 700 mm’nin üzerinde olduğu ve yükseltisi 1500 metreyi geçmeyen iyi topraklarda yetiştirilmesi gerekir.  

Ülkemizde bu koşulları sağlayan coğrafya başta Ordu ve Giresun illerinin yer aldığı Doğu Karadeniz olmak üzere, Sakarya, Bolu ve Düzce’nin yer aldığı Batı Karadeniz ve Karadeniz’in diğer alanlarıdır.

Fındık yetiştiriciliğinin kendine has birçok sorununun yanı sıra şimdilerde de “iklim değişikliğinin” getirdiği/getireceği etkiler ve olası etkiler söz konusudur.

Tüm gezegeni  etkileyen sıcaklık artışları yıllar geçtikçe artarak daha da yüksek derecelere çıkmaktadır.  Ancak iklim değişikliği sıcaklık artışıyla beraber sıra dışı doğa olayları ile de tarımsal üretimde önemli olumsuzluklara neden olabiliyor.

Karadeniz Bölgesinde, yaz aylarında zaman zaman 25 dereceye ulaşan sıcaklıklardan  dolayı yakın bir zamana kadar en iyi, kaliteli, yağlı ve verimli fındığın üretildiği Doğu Karadeniz sahil şeridinde artık aynı kalitede ve aynı miktarda verim almak mümkün olamaz hale gelmiştir. 

İlk önce fındık üretim alt sınırı 250 metre yükseltiye çıkmış, daha sonra 400 metre ve üzerinde yükseltide üretim devam etmiş olup,  günümüzde ise 750 ila 1000 metre rakıma doğru bir gidişat söz konusudur.

2030-2050-2100 yıllarına doğru sıcaklığın 1 ila 3 derece artmasının beklendiği dönemlerde, fındık üretimi, şimdiki ormanlık alanlar olan yerlerde yapılmak zorunda kalınacaktır ya da üretimden vazgeçilecektir. Yani ormanlar tarım alanına dönüştürülecektir. Ayrıca bu alandaki toprak kalitesinin yetersizliği ile yükseklik ve eğimden dolayı toprak işlemesindeki zorluklardan ötürü verimli ve karlı bir yetiştiricilik yapılabilecek midir?

Ayrıca son yıllarda fındık üretim bölgelerinde etkili olan ve verimi ve kaliteyi büyük oranlarda düşüren kahverengi kokarca zararlısı da, iklim değişikliği sonucu sıcaklıkların artması kaynaklıdır. Çünkü bu zararlı daha çok sıcak olan sahil kesiminde etkili olmaktadır.

Hem insanlığın vazgeçilmezi olan çikolatanın olmazsa olmaz ana girdisi ve hammaddesi hem de Türkiye’nin birinci sıradaki tarımsal ihracat ürünü ayrıca doğrudan doğruya yaklaşık 80.000 ailenin/hanenin, yani yaklaşık 400.000 insanın ve dolaylı olarak yaklaşık en az 2.000.000 insanın geçim/gelir kapısı olan fındık üretimi bitecek mi? Eğer üretim biter ya da çok düşerse ihracat gelirini bir kenara bırakalım, dolaylı ve dolaysız en az iki milyon insan ne yapacak ve geçimini nasıl sağlayacaktır?

Görüldüğü gibi bir tek tarımsal üründe bile “iklim değişikliğinin”, susuzluk, hastalık ve zararlıların artışı, çölleşme vb. unsurlardan bile bahsetmeden, sadece sıcaklık artışındaki olumsuzluklardan dolayı bile bir ülke ekonomisini ve o ülkede yaşayan insanları ne derecede mahvedeceği ortadadır.

İklim geleceğimizi belirleyecek en önemli unsurların başında gelmektedir. Gerek insan olarak yaşamımızı devam ettirebilmemiz gerekse milletimizin ve ülkemizin varlığını sürdürmesi ve bağımsızlığımızın korunması, iklime ve iklim değişikliklerine karşı alacağımız tedbirlere ve uygulayacağımız politikalara bağlıdır.

(Devamı Var)