Fındık – 3

Sorunlar ve Çözüm Önerileri

Her sektörde olduğu gibi fındık üretim ve sektöründe de çok sayıda sorun mevcuttur. Bu sorunların hepsi bir üretici ya da işletme toplanmıyor. Kimisinde birkaç sorun varken bazılarında daha çok sorun olabiliyor.

Üretici ve sektör paydaşlarına sorulduğunda mevcut olan sıkıntıların çoğunluğu aşağıdaki hususlardan/unsurlardan oluşmaktadır.

Mevcut sıkıntı ve sorunlara bakıldığında, bu kadar soruna rağmen fındık üretiminde ortalama yaklaşık 100 kg/da verim alabiliyorsak büyük iş başarıyoruz da diyebiliriz.

Ama yanı başımızdaki Yunanistan, Gürcistan, Azerbaycan gibi ülkeler bizden 2-3 daha fazla verim alabiliyorsa, yüzlerce yıllık bilgi birikimine, deneyime ve kapasiteye sahip biz “neden dekara 200-300 kg verim alamıyoruz” diye kendimize sormamız gerekiyor.

Maliyet yüksekliğini anlamak mümkün, girdi fiyatları yüksek ve bir çoğu ithal ediliyor.

Peki verim neden düşük, neden artıramıyoruz? 

Bu kadar masraf edip, yüksek maliyete katlandıktan sonra verimi neden artıramıyoruz. Verim arttığında bir nebze olsa da birim maliyetler düşecek, üretici kendi kendine yetecek, geçinecek duruma gelecektir.

Maliyet yüksekliğinin gerekçesi var ama verim düşüklüğünün gerekçesi yoktur.

Hiç değilse bu kadar yüksek maliyete rağmen verim yüksek olsun.

Tabi bazı işletmeler belki de dekar başına 200-300 kg verim alıyordur, ancak bir çok üretici de çeşitli sebeplerden dolayı 50-120 kg verim alıyordur. Bu işi hakkını vererek yapanda vardır, ek gelir olarak değerlendirip olduğu kadar olur diyerek boş verende ya da kıyısından köşesinden ilgilenerek yapanda vardır.

Sorunlar;

* Verim düşük,

* Maliyetler yüksek,

* Üretici fiyatları düşük ya da maliyetlere göre yetersiz,

* Karlı değil,

* Üretici zarar ediyor,

* Sadece fındık üreten çiftçi geçim zorluğu yaşıyor,

* Düzenli gelir yok, yıldan yıla değişiyor,

* Bağ-Kur primleri yüksek ve destek yok (indirim ya da muafiyet),

* Üretici yaş ortalaması yüksek,

* Genç nesil üretimden uzaklaşıyor, cazip değil,

* Çikolata sektöründe fındık yerine badem vb. kullanımı arttı,

* Finansmana erişim zor,

* Faizler yüksek,

* Sürdürülebilir değil,

* Arz fazla, talep yetersiz,

* Kooperatifleşme yetersiz ve etkisiz,

* Kalite düşüklüğü,

* Aflatoksin sorunu,

* Pazarlama başarısız,

* Reklam ve tanıtım yetersiz,

* Depolama yetersiz,

* Hasat sırasında ve sonrasında ürün kayıpları fazla,

* Ürün muhafazası teknik koşullara uygun değil (aflatoksin oluşumu vb.),

* Katma değerli üretim yok,

* Markalaşma yok (Türk Fındığı vurgusu kullanılarak markalaşmalı),

* AR-GE yetersiz (hem üretimde hem de çeşit ve yeni mamul için),

* Zararlılarla mücadele zor (en azından kahverengi kokarca için),

* Üretim alanları bölünmüş ve küçük,

* Ölçek ekonomisi yok,

* Üretim profesyonel değil, köydekiler amatör, şehirdekiler için ek iş ve yan gelir şeklinde,

* Bahçelerin bakımı yetersiz,

* Bahçeler çok eski, yeni bahçeler kurulmalı/tesis edilmeli,

* Üretim materyali olan fidanların eski çeşit, yani çalı şeklinde olması,

* Teknoloji kullanımı yetersiz,

* Üretim teknik ve bilimsel değil, alışkanlıklarla devam ediliyor,

* İyi tarım/üretim uygulamaları ve kullanımı yetersiz,

* Destekler yetersiz,

* TMO alımları ve taban fiyat yeterli değil,

* Piyasa fiyatını büyük çikolata firmaları ve tüccarlar etkiliyor,

* Pazarlama ve ihracat da tekeller söz konusu,

* Rekabet gücü zayıf,

* Sektörün zayıflıkları fazla, güçlü yönleri az (SWOT),

* Olumsuz iklim şartları (sıcaklık, don, nem vb.).

(Devamı Var)