Kooperatiflerden Gelecek İçin Bir Sözleşme!

Kooperatifler, daha adil ve sürdürülebilir bir ekonomi için ülkeleri bir araya getiriyor.

Uluslararası Kooperatifler Birliği (ICA), 3 Kasım 2025 tarihinde, Katar’ın Doha kentinde, Kooperatifler ve Karşılıklı Kuruluşlar 50 (CM50) liderlik çemberini resmen başlattı ve çığır açan bir küresel çerçeve olan Yeni Bir Küresel Ekonomi İçin Bir Sözleşme yayınladı.

Bu manifesto, hükümetleri ve uluslararası kurumları, kooperatifleri ve karşılıklı kuruluşları; adil, sürdürülebilir ve dayanıklı bir gelecek sağlamada temel ortaklar olarak tanımaya çağırıyor.

İkinci BM Dünya Sosyal Zirvesi öncesinde başlatılan Sözleşme, dünyanın en büyük kooperatif ve karşılıklı kuruluşların sosyal kalkınma, iklim eylemi ve paylaşılan refah alanlarındaki ilerlemeyi hızlandırma konusundaki cesur bir taahhüdünü özetliyor ve politika yapıcıları kooperatif çözümlerini ulusal ve küresel ekonomik stratejilere entegre etmeye çağırıyor.

Daha adil bir ekonomi için hazır bir yol

3 milyondan fazla işletme, 1 milyar ortak ve her ülkede varlığıyla, kooperatifler ve yardımlaşma kuruluşları halihazırda dünyanın en büyük demokratik iş ağını oluşturuyor ve bu da topluluk mülkiyetindeki işletme modellerinin sosyal adaletten ödün vermeden güçlü ekonomiler sağlayabileceğini kanıtlıyor.Uluslararası Kooperatifler Birliği(ICA) Başkanı Ariel Guarco, “Daha iyi bir dünya mümkün ve ilerlemenin yolu iş birliğinden geçiyor. Dünya, iklim değişikliği, eşitsizlik ve güvenin zayıflaması gibi tarihi zorluklarla karşı karşıyayken, kooperatifler küresel toplumsal sözleşmenin yenilenmesine yardımcı olmaya hazır” dedi.Koordineli küresel taahhüt

2025 yılında kurulan CM50, dünyanın en büyük kooperatif ve ortak girişimlerini bir araya getiriyor; tarım, sigorta, sağlık, finans, konut ve enerji sektörlerinde yüz milyonlarca ortağa hizmet veriyor ve milyonlarca kişiye istihdam sağlıyor.

CM50 üye kuruluşlarının toplam cirosu 300 milyar ABD dolarının üzerinde.

ICA Genel Müdürü ve CM50 Eş Başkanı Jeroen Douglas, “Kooperatifler ve karşılıklı kuruluşlar marjinal bir alternatif değil, kanıtlanmış ve temel bir çözümdür. Piyasalar başarısız olduğunda ve toplumlar parçalandığında, kooperatifler öne çıkar. Bu Sözleşme hem bizim taahhüdümüz hem de hükümetleri birlikte daha iyi bir ekonomi inşa etmeye davet ediyor” açıklamasını yaptı.

CM50 Eş Başkanı Shaun Tarbuck ise, “İşletmelerimiz spekülasyon için değil, insanlar ve gezegen için çalışıyor. Adalet, demokrasi ve sürdürülebilirliğe dayalı çözümleri ölçeklendirmek için hükümetlerle ortaklık kurmaya hazırız” diye konuştu.Sözleşmenin temel sütunları

Belge, uluslararası alanda tanınan kooperatif ilkeleri etrafında düzenlenen kooperatif liderliğindeki taahhütleri ortaya koyuyor: CM50 Kooperatif Borsası ve yatırım fonları da dahil olmak üzere kooperatif dostu finansman araçlarının başlatılmasıyla sermayeye erişim ile gençler ve kadınlar için küresel bir kooperatif müfredatı ve liderlik yolu oluşturarak eğitim ve liderlik.

Ayrıca ortak kooperatif dijital altyapısı ve etik yapay zeka araçları oluşturarak iş birliğini ve dijital inovasyonu geliştirmeyi; kriz sonrası toparlanma fonları, yenileyici gıda sistemleri ve kooperatif karbon programları aracılığıyla iklim ve toplum dayanıklılığını oluşturmayı da ele almaktadır.Hükümetlere ve çok taraflı kurumlara çağrı

CM50, politika yapıcıları beş öncelikli taahhütte bulunmaya davet ediyor:

1. Kooperatif modelinin resmi olarak tanınması,
2. Kooperatifler için sürdürülebilir finansmana erişim,
3. İnovasyon ve dijital büyümeyi mümkün kılan düzenleyici çerçeveler,
4. Kooperatif kimliğinin ve demokratik yönetişimin korunması,
5. Kooperatiflerin ulusal Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları stratejilerine entegrasyonu.

Dünya giderek artan iklim, ekonomik ve sosyal krizlerle karşı karşıyayken, kooperatif hareketi; kapsayıcı, demokratik ve iklim dostu yeni bir ekonomik kalkınma dönemine öncülük etmeye hazır.

ICA Başkanı Ariel Guarco, “Kooperatif modeli, dünyanın aradığı değerleri -eşitlik, dayanıklılık ve paylaşılan refah- zaten sağlıyor. Bunu ölçeklendirmenin zamanı geldi” dedi.