Kooperatif Kültürel Miras Alanlarının İlk Dünya Haritası Açıklandı

Uluslararası Kooperatifler Birliği (ICA), 12 Kasım 2025 tarihinde, Kooperatif Kültürel Miras Platformu’nu ve iş birliğinin nesiller boyunca kültürü, eğitimi ve geçim kaynaklarını nasıl şekillendirdiğini gösteren ilk Dünya Haritası’nı resmen başlattı. Brezilya Dışişleri Bakanlığı’nın merkezi ve Oscar Niemeyer’in mimari şaheseri olan Brasília’daki Itamaraty Sarayı’nda düzenlenen bir törenle tanıtılan platform, kooperatif hareketinin yaşayan kültürel mirasını koruma ve kutlama yolunda küçük ama tarihi bir adım niteliğinde.ICA Başkanı Ariel Guarco, “Kooperatifler yalnızca işletmeler değil; aynı zamanda kültür, tarih ve kimliğin taşıyıcılarıdır. Bu küresel haritayla, işbirliğini insanlığın ortak mirası olarak kutluyor, insanları ve toplulukları dayanışma ve öz yardım yoluyla birbirine bağlıyoruz” dedi.İlk 2025 baskısı, modern işbirliğinin doğduğu yer olan Rochdale’den (Birleşik Krallık) ve Nova Petrópolis’teki (Brezilya) Monumento ao Cooperativismo’dan, Amul Süt Kooperatifi ve Verghese Kurien Müzesi’ne (Hindistan), Güney Kooperatifleri Federasyonu’na (ABD), Moshi Kooperatif Üniversitesi’ne (Tanzanya) ve ILO Kooperatif, Sosyal ve Dayanışma Ekonomisi Birimi’ne (İsviçre) kadar tüm bölgelerden 25 ülkeden 31 kurucu miras alanını öne çıkarıyor. Harita, ICA Küresel Ofisi ile yakın iş birliği içinde, ICA Üyeleri Brezilya Kooperatifler Örgütü (OCB) ve Hindistan Ulusal Kooperatif Geliştirme Şirketi (NCDC) ile birlikte oluşturuldu.

Brezilya Kooperatifler Örgütü (OCB) Başkanı Márcio Lopes de Freitas, “Bu alanlar dayanışmanın canlı sınıfları. İş birliğinin hem tarih hem de ufuk olduğunu, daha adil toplumlar inşa etmeye devam eden kültürel bir güç olduğunu gösteriyorlar” diye konuştu.Hindistan Ulusal Kooperatif Geliştirme Şirketi (NCDC) Genel Müdürü Pankaj Bansal, “NCDC’nin bu küresel platform ve web sitesini geliştirmede teknik alanda ortaklık kurarak, iş birliğinin zamansız mirasının tüm dünya tarafından görülmesi için belgelenmesine ve sergilenmesine katkıda bulunduğunu paylaşmaktan mutluluk duyuyorum” dedi.Küresel bir lansman ve adaylık sürecinin başlangıcı

Bu lansman, dünya çapındaki kooperatiflerin, federasyonların ve toplulukların kooperatif kimliğini yansıtan alanlar, kurumlar ve yaşayan gelenekler önerebileceği küresel bir adaylık sürecinin başlangıcını işaret ediyor.

Bu süreç, yeni Kooperatif Kültürel Miras Alanlarının Tanınmasına İlişkin Tüzük’te tanımlanan net uluslararası kriterler tarafından yönlendirilecektir. Bu standartlar, tanınan her alanın özgünlük, topluluk katılımı, kapsayıcılık, sürdürülebilirlik ve sürekli bir kooperatif misyonu sergilemesini sağlar.

ICA, tüm üye kuruluşları, federasyonları, araştırmacıları ve vatandaşları şunları yapmaya davet ediyor:

* 2025 kooperatif mirası dünya haritasını inceleme,

* Tüzüğü ve seçim kriterlerini inceleme,

* Ülkelerinde kooperatif kültürünü temsil eden yeni alanlar ve gelenekler aday gösterme (Süreç www.culturalheritage.coop/nominations adresinde açıktır.).Tanınan adaylıklar ICA – CCH Etiketi alacak ve ICA’dan bir Tanınma Beyanı ile Küresel Harita’da yer alacaktır. Kooperatif Kültürel Miras girişimi, ICA Genel Müdürü Jeroen Douglas başkanlığında ve OCB Başkanı Márcio Lopes de Freitas’ın danışmanlığında ICA Kooperatif Kültürel Miras Çalışma Grubu (CCH-WG) tarafından yönetilmektedir. Grup, Fas, Almanya, Nijerya, Hindistan, Japonya, Birleşik Krallık, Brezilya ve Amerika Birleşik Devletleri’nden işbirlikçileri bir araya getirmektedir.Somut olmayan kooperatif mirası listesi çok yakında

Bu ivmeyi sürdüren ICA, 2026’da yayınlanması öngörülen Somut Olmayan Kooperatif Mirası Listesi’nin (Somut Olmayan Kooperatif Mirası Listesi) yakında yayınlanacağını duyurdu. Bu liste, kooperatif kültürünü somutlaştıran sözlü gelenekler, uygulamalar ve ritüellerin bir kaydıdır. Bu sonraki aşama, kooperatif değerlerini geleceğe taşıyan yaşayan gelenekleri vurgulayarak fiziksel miras haritasını tamamlayacaktır.

ICA’nın kültürel çalışmaları, ICA’nın “Çeşitlilik, Kültürel Haklar ve İnsana Yakışır İş için Kültürde Kooperatifler” oturumuna ev sahipliği yaptığı Barselona’da düzenlenen UNESCO MONDIACULT 2025 etkinliğine katılımıyla da yakından örtüşmektedir. ICA, kültürün sürdürülebilir kalkınmanın bir ayağı olarak kabul edilmesi gerektiğini ve kooperatiflerin kültürel haklar ve insana yakışır iş arasında bağlantı kurmada kilit aktörler olduğunu bir kez daha teyit etmiştir.

***

(Haberde kullanılan kültürel miras fotoğrafları UNESCO web sitesinden alınmıştır.)