Ormanlarda Acı Bilanço

21-26 Mart tarihleri arasında kutlanan Orman Haftası kapsamında basın açıklaması yapan CHP Manisa Milletvekili Ahmet Vehbi Bakırlıoğlu, “Herkes ormanların öneminden bahseder ama korunması konusunda aynı özeni göstermediğimizi ifade etmek isterim. Dünyada karbon tüketiminin en fazla yapıldığı en önemli yutak alanlarının başında ormanlar geliyor. Ormanlar; iklim kriziyle mücadelede en önemli araçlarımızdan birisi, toprağımızı koruyan, suyun ve havanın temizlenmesini sağlayan alanlar. Yangınlar, tahsisler yüzünden orman alanları yok ediliyor. Ama resmi açıklamalara baktığımız zaman orman alanları büyüyor” dedi.

Dünyada orman varlığını en fazla artıran ülke konumunda olduğumuzun iddia edildiğini ifade eden Bakırlıoğlu, “Ancak gerçekler ne yazık ki öyle değil. ‘Verimsiz orman’ denilen ve 2015 yılından itibaren de ‘boşluklu kapalı orman’ olarak adlandırılan alanlar uluslararası tanımlamada ‘orman’ olarak değil, ‘ağaçlık alan’ olarak değerlendirilmesine rağmen envantere ‘orman’ olarak eklenmiştir. Orman varlığımız 23 milyon hektar olarak açıklanıyor. Ülke yüzölçümünün neredeyse yüzde 30’u.

Aslında uluslararası tanıma ve normlara göre orman alanı 13,7 milyon hektar. Yani 9,5 milyon hektarı boşluklu kapalı orman, ağaçlık olarak geçiyor.

Bir başka konu orman vasfını yitiren alanların hala envanterde orman olarak görünmesi. Buna bir örnek İstanbul Havalimanı. Öyle ki 13 milyon ağaç kesilen, 7 bin hektar orman arazisi üzerine kurulan havalimanı envanterde hâlâ orman olarak görülmektedir. Çünkü yeni bir envanter çalışması yapılana kadar da öyle kalacak” diye konuştu.

Yangın Başına Yanan Orman Alanı Her Yıl Büyüyor

Bakırlıoğlu, “2014 yılında yangın başına ortalama 1,4 hektar alan yanıyormuş, 2020 yılında 20.971 hektar orman alanı yanmış ve yangın başına yanan alan miktarı 6,2 hektara çıkmış. 2021 yılı içinde resmi rakamlara göre 139 bin hektar, bazı kaynaklara göre 170 bin hektar ormanımız yandı. Orman Genel Müdürlüğünün resmi rakamlarına göre yangın başına yanan orman alanı miktarı 50 hektar. Yani 500.000 metrekare. Kaybın bu kadar fazla olmasının nedeni, hiç şüphe yok ki basiretsiz yönetim. Bakanlık 2020 yılında Türk Hava Kurumu uçaklarını hangarda çürümeye terk etti. Başka ülkelerden yangın söndürme uçağı kiralama ihalesine çıkıldı.

Yangın sezonu başladıktan sonra yangın işçisi alımı yapılıyor. Sonra personel yetersizliği yüzünden orman yangınları söndürülemiyor, işçiler yangınlarda hayatını kaybediyor” şeklinde konuştu.

Ormanları tehdit eden diğer faktörün ise madencilik başta olmak üzere yapılan tahsisler olduğunun altını çizen Bakırlıoğlu, “2003-2015 yılları arasındaki on üç yıllık AKP iktidarı döneminde bir önceki on üç yıllık dönemi kıyasladığımız zaman maden tahsis sayısının yüzde 143, tahsis edilen alanın ise yüzde 170 arttığını görmekteyiz. Bu artışlar orman varlığını artık tehdit eder noktaya getirmiştir.

Bu noktada Orman Genel Müdürlüğü’nün Sayıştay raporlarına yansıyan denetim zafiyeti tehlikeyi daha da arttırmaktadır. Denetim raporuna göre, inceleme yapılan 649 maden izin sahasının 152’sinde izinsiz yapılar ve sınır aşımları tespit edilmiştir ve aynı Sayıştay raporlarında tahsis konusunda Orman Genel Müdürlüğü’nün ‘kamu yararı’ kavramını gözetmeden hemen her projeye olur verdiği belirtilmektedir” dedi.

Denetimsizliğin, rehabilitasyon çalışmalarında da göze çarptığını söyleyen Bakırlıoğlu, “Özetle, ormanlarımız birçoğu yabancı maden şirketi tarafından talan edilmekte, tahsis sayısı katlanarak artmaktadır. Ormanları korumaktan sorumlu Orman Genel Müdürlüğü kamu yararı gözetmeden önüne gelen her projeye olur vermekte ve denetim görevini yerine getirmemektedir. Benzer şeyleri turizm, eğitim kurumları ve büyük altyapı projeleri için yapılan tahsislerde de görmekteyiz. Tahsis sayıları ve tahsis edilen alanlar katlanarak artmaktadır. Bu alanlar faaliyet sonunda rehabilite edilmediğine, bu konuda bir işlem yapılmadığına ilişkin bulgular her yıl Sayıştay raporlarında yer almaktadır” diye konuştu.

Bakırlıoğlu, “Maryland Üniversitesi Küresel Orman İzleme Örgütü‘nün hazırladığı verilere göre 2001-2018 yılları arasında Türkiye ormanlık alanlarının yüzde 4,1’ini kaybetmiştir. Ciddi bir ormansızlaşma süreciyle karşı karşıyayız ve sorun, iktidarın tercihlerinden ve politikalarından kaynaklanmaktadır” açıklamasını yaptı.