Çiftlik Hayvanlarında Arjinin Desteği

Besleme bir denge içerisinde olmalıdır. Kaba yem-kesif yem, kalsiyum-fosfor, protein-karbonhidrat besleme konusundaki en çok dikkat edilmesi gereken dengelerdir.

Proteinlerin yapı taşları aminoasitlerdir. Aminoasitlerin bir kısmı işkembede yararlı bakteriler tarafından sentezlenirler. Bazıları ise ekzojen (dışarıdan alınması gereken, esansiyel) aminoasitlerdir. Arjinin (L-arginine) ise duruma bağlı esansiyel aminoasitlerden biri olarak kabul edilir. Diğer bir deyimle bazı durumlarda dışarıdan takviyesi gereken (ekzojen) aminoasit konumuna geçer.

Dışarıdan desteklenmesi gereken halleri gözden geçirirsek arjinin desteğine ineğin yaşamı boyunca birçok yerde gerek duyulacağını görürüz. Buzağılarda henüz işkembe (rumen) olmadığından arjinin desteği vermek büyük yarar sağlar.

Stresli günler arjinin desteğiyle kolay aşılabilir. Buzağıların sütten kesildiği günler en önemli stres günleridir. Arjinin de içeren aminoasit destekleri buzağıların sütten kesildikten sonra ortaya çıkan solunum yolu enfeksiyonlarını önlemeye yardımcı olacaktır.

Gebeliğin son günleri ile lohusalık günleri inekler için şiddetli derecede stresli günlerdir. Enfeksiyonlar, iştahsızlık oluşturan ve işkembe faaliyetlerinin aksamasıyla karşımıza çıkan her türlü sorun arjinin desteği verilmesini gerektirir. Yüksek verimli ineklere, özellikle laktasyonun ilk ayında, arjinin takviyesi süt miktarını ve süt yağı oranını arttırır. Arjininin süt yapan hücreleri uyarma ve süt proteini sentezini düzenleme gibi görevleri vardır.

Arjinin buzağıların direnç sistemini destekler. Annelerin gebelik sonunda arjininle desteklenmesi kolostrum (ağız sütü) kalitesini yükseltir. Böylece buzağılar solunum ve sindirim yolu enfeksiyonlarına karşı daha dirençli olurlar. Arjinin bağırsak epitel hücrelerinin sağlığını ve bağırsak bütünlüğünü korur. İneğin tekrar gebe kalmasında, yumurtalıkta dominant follikül gelişmesinde, döllenmeden sonra embriyonun rahime (uterus) yerleşmesinde arjininin özel bir rolü vardır.

Arjinin fetusun rahim içerisinde büyümesi ve kas yapısının gelişmesi için gerekli bir aminoasittir. Arjinin takviyesi yapılan ineklerin buzağılarında rahim içi gelişme geriliği adı verilen normalden küçük buzağı sorunu ortaya çıkmaz.

Arjinin vücutta birçok biyolojik molekülün ön maddesidir. Embriyonun, fetusun ve buzağının yaşam gücünü arttırır. Erken embriyonik ölümleri önler. İneklerde biyokimyasal reaksiyonlar sonucu oluşan amonyağın toksik olmayan forma geçmesini ve azotun kullanılmasını sağlar.

Bütün bu yararları dolayısıyla buzağı mamalarına ve ineklerin yemlerine arjinin katılması önerilmektedir.

Diğer yandan arjinin bazı önemli aminoasitlerle, örneğin; lizin, metiyonin, glutamin gibi aminoasitlerle birlikte daha yararlı hale gelecektir.

Yukarıda sayılan özel günlerde aminoasit desteklerinin yanı sıra çinko, krom, demir, selenyum ve manganez gibi iz minerallerin de yemlere katılması verim, dayanıklılık ve döl tutma gibi konularda dikkat çekici yararlar sağlar.

Bu bilgiler küçükbaş geviş getirenler ve onların yavruları için de geçerlidir.