“Sütten Üretici Kazanmıyor”
CHP Niğde Milletvekili ve Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Üyesi Ömer Fethi Gürer, süt piyasasında bahar aylarından bu yana devam eden belirsizlik ve kırılganlık, besicileri olumsuz etkilediğini, sanayicilerin fiyat kırma girişimleri, süt üreticilerini zorladığını belirtti.
Ömer Fethi Gürer, artan yem fiyatları ile ahırların boşaldığını, küçük işletmelerin hayvancılığı sürdüremediğini, iklim değişikliği ile süt krizinin Ağustos ayında ortaya çıkmasının olası olduğunu söyledi.
Süt Piyasasındaki Belirsizlik ve Yem Fiyatları Besicileri Zorluyor
Ömer Fethi Gürer, süt piyasasındaki belirsizliklerin ve kırılganlıkların besicileri ciddi şekilde olumsuz etkilediğini ifade etti. Gürer, “Bahar aylarından bu yana süt piyasasında yaşanan belirsizlikler, besicilerin yaşamını zorlaştırıyor” dedi.
Son ekonomik krizle birlikte tüketim ve alışveriş alışkanlıklarının değişmesinin, üretimde talep daralmasına yol açtığını belirten Gürer, “Bu daralma, sanayicilerin süt alımlarında fiyat kırma girişimlerine neden oluyor. Sanayiciler, iç pazardaki daralmanın yanı sıra turizmde de beklenen satış rakamlarını yakalayamadıkları için bu durumun bedelini besicilere ödetmeye çalışıyorlar” diye konuştu.
Gürer, yem fiyatlarındaki artışın da üreticileri zor durumda bıraktığını vurgulayarak, “İthal yem fiyatları sürekli zamlanıyor ve bu durum üreticileri büyük bir sıkıntıya sokuyor. 50 kg süt yeminin fiyatı 600 TL’yi geçti” dedi.
Küçük aile tipi işletmelerin kendi yemini üretmemesi durumunda, üreticilerin ayakta kalma olasılığının giderek düştüğünü belirten Gürer, “Arpada %3’lük bir artış yaşanmış olsa da benzer yem ürünlerindeki fiyat artışları besicilerin aleyhine gelişmeye devam ediyor” şeklinde konuştu.
Süt Pazarında Belirsizlikler ve Kriz Riski Artıyor
Ömer Fethi Gürer, ülkemizdeki süt üretimindeki sorunlara ve çiğ süt piyasasındaki belirsizliklere dikkat çekerek, “Çiğ süt genel olarak %90 inek, %8 koyun, %1 keçi ve çok düşük oranda manda sütü olarak elde edilmektedir. Ancak, süt ineklerinin 2020 yılında kesime gitmesi nedeniyle süt üretiminde ciddi düşüşler yaşandı. 2020 yılında ticari süt işletmelerinde 944 bin ton inek sütü toplanırken, bu yıl aynı dönemde 1 milyon 14 bin 789 ton inek sütü toplandı. Ancak bu artışın sürdürülebilirliği konusunda ciddi endişeler var” dedi.
Süt piyasasında yaşanan mevsimsel artışın ardından sanayicilerin mevcut sütleri kalite, katkı maddesi, koku ve tat gibi nedenlerle almaktan kaçındığını söyledi.
Ömer Fethi Gürer, “Sanayiciler, mevsimsel süt artışını bahane ederek fiyatları olabildiğince düşük tutuyor ve üreticiden doğrudan ürün almayı daraltıyor. Bunun yerine, aracı süt müteahhitleri aracılığıyla ucuza süt almayı tercih ediyorlar” şeklinde konuştu.
Ayrıca çiğ süt üretimindeki artışın Temmuz ayından sonra düşmesinin olası olduğunu vurgulayan Gürer, “Hava sıcaklıkları, hayvanların süt verimini doğrudan etkiliyor. Bu nedenle Ağustos ayında bir süt krizi yaşanma ihtimali oldukça yüksek. İklim değişiklikleri ve aşırı sıcaklar, hayvanlarda verim kaybına neden oluyor ve ülkemizdeki ahırların çoğu hayvan refahını sağlama konusunda yetersiz. Bu durum, Ağustos ayında sütte önemli bir düşüş yaşanmasına yol açabilir” dedi.
Üreticiler Sıkıntıda
Ömer Fethi Gürer, “21 Ocak’ta çiğ süt tavsiye fiyatı litresi 11,50 kuruş iken, Mayıs ayında 14,65 kuruşa yükseltildi. Ancak, Niğde bölgesinde bu fiyat halen 12,30 kuruş olarak uygulanıyor” dedi.
Çiğ süt üretiminin bu yıl %17 oranında bir artış gösterdiğini, ancak tarımsal girdilerde TÜİK verilerine göre %54 oranında bir artış yaşandığını belirten Gürer, “Enflasyon karşısında süt üreticisi ciddi şekilde mağdur durumdadır” diye konuştu. “Hayvancılık Politikaları Sorunlu”
Ömer Fethi Gürer, bölgeyi gezdiğinde küçük aile tipi işletmelerde yaşanan ciddi sorunları yerinde tespit ettiğini açıkladı. Gürer, “Küçük aile tipi işletmelerin çoğunda ahırların boşaldığını ve çiftçilik yapmayanların hayvancılığı sürdüremediğini gözlemledim. Besicilik ve süt inekçiliği yapan üreticilerle yaptığım görüşmelerde, orta ölçekli işletmeler dışında sorunun derinleştiğini ve ilerleyen dönemde daha da artacağını bizzat üreticilerden dinledim” dedi.
Gürer, “Günlük politikalarla süreç sürdürülüyor ve bu politikaların en büyük sorunu, besicilerin ve süt inekçiliği yapanların sorunlarına çözüm getirilmemesi. Bu durum, hayvanların kesime gitmesine neden oluyor. İthal hayvanlarla kısmi bir rahatlama sağlanmış gibi görünse de yem fiyatlarındaki artış devam ederse ve çiğ süt fiyatı enflasyona karşı korunamazsa, sıkıntılar daha da artacaktır” diye konuştu.