Kanatlı Yemlerinde Soya Yerine Alternatif Hammaddeler Kullanımı

Sevgili Dostlar,

Bu yazıda, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi’nde bitmek üzere olan bir projeden bahsetmek istiyorum.  Avrupa-Akdeniz Bölgesi işbirliği çerçevesinde PRIMA çok ortaklı uluslararası araştırma destek programı ile desteklenen “Akdeniz Bölgesine Özgü Kanatlı Irk/Hatlarından Sürdürülebilir Ürünler Üretilebilmesi İçin Alternatif Yem Kaynakları (SUSTAvianFEED)” başlıklı proje, 2021’den beri Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü ve Tarım Ekonomisi bölümlerinde yürütülüyor.

Konusunda uzman bilim insanları

Zootekni Bölümümden yürütücü Prof. Dr. Servet Yalçın, araştırıcılar Prof. Dr. Sezen Özkan ve Doç. Dr. Muazzez Cömert, Tarım Ekonomisi Bölümünden araştırıcılar Doç. Dr. Özlem Uysal ile Doç. Dr. Berna Türkekul projede görev yapan isimler.

Projeye İspanya İtalya, Tunus ve Türkiye olmak üzere 4 Akdeniz ülkesinden 8 kuruluş destek veriyor.

Projede görev yapan dostlardan bana aktarılan bilgilere bakıldığında, dünya genelinde iklim değişikliği, doğal kaynakların aşırı kullanımı ve kullanılabilir tarım arazilerindeki azalma, tavuk eti üretiminde sürdürülebilirliği etkiliyor. Etlik piliçlerin beslenmesinde en önemli protein kaynağı soya fasulyesi küspesi olup soyanın en büyük yetiştiricileri Brezilya ve Arjantin.

Yağmur ormanları yok ediliyor

Soya yetiştiriciliği için yağmur ormanlarının yok edilmesi ve soya nakliyesinin oluşturduğu maliyet nedeniyle ithal soyaya dayalı yemlerin kullanılması tavuk eti üretiminin sürdürülebilirliğini tehdit ediyor.

Sürdürülebilir kanatlı eti üretimi, doğal kaynakları verimli kullanarak çevreye zarar vermeden gerçekleştirilmeli. Bu noktada, yerel yem hammaddelerin ve tarımsal sanayi yan ürünlerinin kullanılması, yerli ırklar ya da hatlar kullanılarak üretim yapılmasının yanı sıra küçük işletmelerin desteklenmesi de önemli.

Böcek larvaları kullanımı

Son yıllarda tavuk yemlerinde soya fasulyesinin kullanılmasının azaltılması için yerel hammaddelerin, tarımsal yan sanayi ürünlerinin ve böcek larvalarının kullanılmasına yönelik çalışmalar yoğunlaştı. Avrupa Birliğinde 2021 Nisan ayında tavukların beslenmesinde böcek larvalarına yer verilmesi onaylandı. Siyah asker sineği larvası, organik atıkların değerlendirilmesi açısından çevresel olarak sürdürülebilir bir alternatif sunuyor.

Elde edilen bulgular, soya fasulyesinin ayçiçeği küspesi, bira posası, buğday razmı gibi yerel tarımsal yan sanayi ürünleri ile kısmen ikame edilmesinin etlik civcivlerde sağlık ve refah ile ilgili herhangi bir probleme neden olmadan onların besin madde gereksinimlerini karşıladığını gösteriyor. Bu yeme yüzde 5 oranında kurutulmuş siyah asker sineği larvası eklenmesi, civcivlerin ilk on gün içindeki büyümesini destekliyor. Projede kullanılan yemler tavuk etinin kalitesi ve tadını etkilemiyor. 

Sera gazı emisyonlarını azaltıyor

Proje kapsamında üretimin çevresel sürdürebilirliğe ait veriler de elde edildi. Hazırlanan yemlerin tavuk eti üretiminde sera gazı emisyonunu azalttığı saptandı. Etlik piliç üretiminde karlılık, yem maddelerinin fiyatına bağlı. Yerel alternatif yem ham maddelerinin ekonomik olarak uygun maliyetlerle üretilebilmesi için stratejilerin geliştirilmesi, sürdürülebilir bir kanatlı sektörünün teşvik edilmesi için önem taşıyor.

Ülkeye ve dünyaya hayırlı olması dileklerimle….