Daha Ucuz Et İçin Öneriler

Şehirlerimizde insanımızın büyük bir çoğunluğu kırmızı ete ve süte aşırı fiyat yükselmesinden dolayı ulaşamıyor, Et ve Süt Kurumu’nun önünde daha ucuz fiyatla et almak için sabah karanlığında kuyruğa giriyor. Türkiye kırmızı ette havlu atmış bulunuyor. Bu konularda sayısız yazılar yazılıyor, raporlar hazırlanıyor, bilen ya da bilmeyen ya da konuları saptıranlar TV ve medyada boy gösteriyor.

Ve de çözüm için ithalata başvuruluyor.

İthalat çözüm değil! Üstelik Türk parası bu kadar değerini kayıp etmişken, bir başka deyişle döviz bu kadar yükselmişken…

Kırmızı et ve süt fiyatı neden çok yüksek?

Kırmızı et ve süt fiyatının tüketici aşamasında yüksek olmasının nedenlerinin başında;  üretici ile tüketici arasındaki pazarlama kanalının uzun olması, bir başka deyişle üretici ve tüketicinin örgütlenme yetersizliği gelmektedir.

Bununla birlikte göz önüne alınması gereken önemli bir nokta ise kırmızı et ve sütte maliyetlerin yüksek olmasıdır. Maliyetlerin yüksekliği başlıca iki nedene bağlıdır.

Birincisi; küçükbaş ve büyükbaş hayvanlarının besleme kaynaklarının başında gelen meralarımızın hızla azalması,

İkincisi; kırmızı et açığının artırılmasında sığır yetiştiriciliğinin öne çıkarılmasıdır.

Bu iki nedenden dolayı et ve sütün maliyetini giderek yükseliyor. Özellikle sığır yetiştiricisi mera ve çayırlarımızın yetersizliği nedeniyle ot ihtiyacını mısır silajı ve yonca gibi yem bitkilerinden karşılamaya çalışıyor. Ancak su ve elektrik paralı.

Üstelik beside ve yetiştiricilikte fabrika yemi öne çıkarılmış durumda. Fabrika yeminin hammaddesinin nerdeyse tümü ithalata(dövize) dayalı. Dövizi denetleme olanaklı olmadığı için de et  ve üretim maliyetleri giderek yükseliyor.

Araştırma sonuçlarına göre; çiftçiler, 5 puan üzerinden sorulan sorulara 4,90 puan olarak kaba ve kesif yem fiyatlarının yüksek olduğunu ve 4,77 puan olarak yeterli mera alanı bulamadıklarını ifade etmişler.

Bu iki konuyu dikkate almaksızın kim ne derse desin et ve süt fiyatlarında artışı durdurmak olası değil. Çünkü maliyetler yüksek.

Kırmızı et ve sütte maliyetleri nasıl düşürülebilir?

Kısa, orta ve uzun dönemde olmak üzere kırmızı et ve süt maliyetleri üç aşamada düşürülebilir.

Daha ucuz et için öneriler:

Kısa dönemde ne yapılmalı?

Türkiye tarım işletmelerinin büyük bir çoğunluğu, bu kapsamda sığır yetiştiricileri de küçük ve orta ölçekli köylü işletmelerinden oluşuyor. TÜİK verilerine göre, büyükbaş hayvancılık sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin %83,7’sinin 20’den daha az hayvanı var.

Bu veriler ve bölgesel farklılıklar da dikkate alınarak ilk aşamada;

• 5 yılı süreyle 20’den daha az sığırı olan köylü işletmelerinin mısır silajı ve yonca gibi yem bitkileri üretimi için, su ve elektrik parasız karşılanmalı. Süt ineklerinden doğan erkek buzağıların besi süresince kesif yem giderleri karşılanmalı.
• Koyun ve keçi yetiştiriciliği daha yüksek düzeyde desteklenmeli.
• Koyun ve keçi eti tüketimi özendirilmeli.

Orta ve uzun dönemde ne yapılmalı?

Ülke hayvancılığının bel kemiği olan doğal çayır ve meralarımız, 1940’lı yıllarda 44 milyon hektarla ülke topraklarımızın yarısından fazlasını kaplarken, günümüzde mera alanı dahil tüm otlakların kapladığı alan yaklaşık 14,5 milyon hektarın altına düşmüş.

Meralarımız tarım dışı kullanıma açılmış. Üstelik doğal yem alanlarımızın bitki örtüsü, plansız, aşırı ve erken otlatmalar nedeniyle de bozulmuş ve erozyona açık alanlar haline gelmiş.

Mera alanları yeniden kazanılmalı. Mera ağırlıklı besleme olmaksızın su ve elektriğe bağlı yem bitkisi üretimi ve fabrika yemine dayalı bir besleme rejimi ile maliyetleri aşağıya çekmek olası değil.