Köşe Yazısı

Dijital Tarım Nedir?

Dijital tarım, tarım alanındaki tüm süreçleri ve aktiviteleri optimize etmek için veri toplama ve analizi teknolojilerini kullanan bir yaklaşımıdır.  Dijital tarımda bilgi teknolojilerinin kullanımını sağlayan birçok araçtan yararlanılır.  Bu araçlar arasında uydu haberleşmesi ve görüntüleme, veri toplama ve analizi, sıcaklık ve nem sensörleri, uzaktan algılama ve çoklu fonksiyonlu tarım araçları bulunmaktadır. Dijital tarım internet ve özellikle yapay zekâ kullanımı ile uygulamaya geçmiştir.

Yapay zekadan yararlanarak akıllı tarım teknikleri devreye sokulmaktadır. Böylece üretici;

  • Hassas tarımı,
  • Uydu ve hava araçları ile uzaktan algılamayı,
  • Gübre uygulama teknikleri ve kontrolünü,
  • Bitki koruma algılama ve ilaçlama tekniklerini uygulama şansına kavuşmaktadır.

Yine yapay zekadan yararlanılarak çiftlik ve ürün yönetim sistemleri geliştirilebilir. Örneğin;

  • Su yönetim ve kontrolünde bilgi teknolojileri,
  • Sera bilgi teknolojisi uygulamaları,
  • Hassas hayvansal üretim,
  • Balık çiftliklerinde bilgi teknolojileri,
  • Gıda ve hammaddelerin depolanması, tedariki ve işlenmesi,
  • Tarımsal üretim ve pazarlama zincirinde kalite, israf,
  • Uzaktan hizmet ve bakım,
  • Blockchain[1] gibi…

Bu seçeneklerin birçoğu şimdiden devreye girmiştir. Örneğin tarımsal üründe israfın önene geçme konusunda blockchain uygulaması kullanılmaya başlanmıştır. Ülkemizde de tarımsal ilaçlama, gübreleme gibi uygulamalara yönelik onlarca dron firması faaliyetlerini sürdürmektedir.

Havada insansız olarak uçan dronlar görüntüleme gibi birçok ekipmanlarla donatılarak çok sayıda işlevi aynı anda gerçekleştirebilmektedirler.  Dron teknolojisi tarım alanında çiftçilere birçok fayda sağlamaktadır;

  • Verimlilik artışı: Dronlar, tarım alanlarının verimliliğini artırmak için kullanılan arazi yönetimi ve bölge planlaması gibi önemli bir araç olarak görülebilir,
  • İzlenebilirlik: Çiftçiler, dronların yardımıyla tarım alanlarının daha iyi izlenmesini sağlayabilir. Böylece, nerede herhangi bir sorun olduğu veya nerede daha fazla gübre gerektiği gibi önemli kararlar alınabilir,
  • Küresel ısınma: Dron teknolojisi, tarım alanlarında karbon emisyonlarını azaltmak için kullanılan çevre dostu çözümler oluşturmaktadır. Böylece, çiftçiler karbon emisyonlarını azaltma konusunda çevre dostu hizmet verebilmektedir.

Dronlar ekili arazide tarım alanlarının durumunu izlemek, tarımsal verimliliği ölçmek, biyolojik zararlıları tespit etmek ve tarımsal ilaçlama gibi amaçlarla kullanılır. Ayrıca toprak durumunu ve bitki sağlığını incelemek, su veya gübre etkisini-eksikliğini-fazlalığını anında değerlendirerek alınan kararlarla uygulamalar zamanında gerçekleştirilerek emek ve para tasarrufu sağlanır.

Uydu ve hava araçları ile uzaktan algılamanın üreticiye sunduğu imkanlardan dron uygulamasına biraz daha yakından bakalım: Dronlar tarımsal operasyonlarını optimize etmeye, verimliliği artırmaya, üretimi izlemeye yardımcı olan insansız bir hava aracıdır. Sensörler ve dijital görüntüleme olanakları ile çiftçilere daha detaylı olarak resmi sunabilmektedirler. Bu araçlar gübreleme, tohum ekimi ve ilaçlama sistemlerinin yanı sıra haritalama ve verileri analiz etmeye fırsat veren ekipmanlarla donanabilmektedirler.

Dronla ilaç uygulamalarına biraz detaylandırdığımızda dijital tarımın önemi daha iyi anlaşılabilecektir.

  • Daha az ilaçla daha fazla yer ilaçlanabilmektedir. Böylece %20 civarında ilaçlardan tasarruf sağlanabilmektedir. Bu dolaylı olarak çevre sağlığı açısından da önemlidir.
  • İlaçlamada kullanılan su tasarrufusağlanmaktadır. Ultra düşük hacimli ilaçlama dronu püskürtme teknolojisinin kullanılmasıyla %95’e varan tasarrufu sağlanabilir.
  • Tarım dronları ile geleneksel püskürtme yöntemlerine kıyasla maliyette %80’e varan azalma sağlanabilmektedir.
  • Çiftçi dronla ilaçlama ile zamandan tasarruf edebilmektedir. 10 dekar ayçiçeği tarlası 10 dakikada ilaçlanabilmektedir.
  • Traktörle ilaçlama yapıldığı takdirde tarladaki bitkiye zarar verilmekte bu da ürün kaybına neden olurken, dron ile ilaçlamada toprağa dokunulmadığı için tarlaya herhangi bir zarar söz konusu olmamaktadır. Genelde traktörle ilaçlamada bitkisine göre zarar %2-6 arasında tahmin edilmektedir.

Ülkemizde bu ve benzeri uygulamalar henüz bir elin parmak sayısı kadar. Ne dersiniz; karlılığı ve rekabet şansını artırabilen bu uygulamalar vakit kaybetmeden yaygınlaştırılabilir mi?

[1]https://nazimiacikgoz.wordpress.com/2020/12/12/tarimda-blockchain-kullanimi/

Prof. Dr. Nazimi Açıkgöz
Prof. Dr. (Emekli) Nazimi Açıkgöz Sinop Lisesini 1960 yılında bitiren hocamız Lisans eğitimini 1964 yılında Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesinde, doktorasını 1972 yılında Münih Teknik Üniversitesinde tamamlamıştır. 1972-1973 yılları arasında TÜBITAK ta, 1973-2009 yılında Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesinde görev almıştır. Kendisi "TOAG92" çeltik çeşidinin ıslahçısıdır. Aynı zamanda halen kullanımda olan ve Türkiye'de bazı Üniversitelerde ders olarak da okutulmuş ilk ve tek Türkçe biyoistatistik bilgisayar paketi “TARİST”in geliştiricisidir. 1998-2004 yılları arasında kurucuları arasında olduğu Ege Üniversitesi Tohum Teknolojisi Uygulama ve Araştırma Merkezi müdürlüğünü yürütmüştür. TEMA ve TASAM Vakıfları Bilim Kurulu üyelikleri de yapan Açıkgöz tarafından veya inisiyatifi ile organize edilen onlarca bilimsel toplantıları arasında "Tarımda Bilgisayar Uygulamaları Sempozyumu" (1994-İZMİR), ve "Enerji Bitkileri ve Yeşil Yakıtlar" sempozyumu, (14-15.12.2006 İZMİR), 1. Tohumculuk Kongresi de bulunmaktadır. 1996 yılında Tarımsal Biyoteknoloji konusunda Türkiye’de ilk internet habercilik dergisi AGBİYOTEK-L LİSTSERV ile kuran Açıkgöz uzun yıllar derginin editörlüğünü de yürütmüştür. Kendisi aynı zamanda Dünya Bankasının IAASTD raporu (International Assessment of Agricultural Knowledge, Science and Technology for Development Synthesis Report 2008) yazarlarından biridir. Dördü kitap olmak üzere 200'e yakın yayını bulunan Açıkgöz, serbest bilim yazarı olarak https://nazimiacikgoz.wordpress.com portalında periyodik Türkçe yayınlarını “Gıdalarımızın Yarınları (Açlık Kapıda mı)” sayfasında yayınlanmaktadır. Türkçe yazıları Milliyet, Ticaretgazetesi, Hasattürk, Çiftlik Dergisi gibi gazete ve dergilerde köşe yazısı olarak yayınlanırken, ayrıca onlarca tarımsal portallarda yeniden yayınlanmaktadır. İngilizce yazıları ise https://www.geneticliteracyproject.org/ da yayınlandıktan sonra dünyanın değişik ülkelerinde yeniden yayınlanmaktadır. “Yaşam Bilimlerinde Söyleşiler” Youtube kanalında da beslenme ve sağlık konularını ele almaktadır.

    İlgili başlıklar

    Yorum yapın

    E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir