Prof. Dr. Harun Raşit Uysal
Köşe Yazısı

AB Yeşil Mutabakatı ve Hayvancılık

Sevgili dostlar,

Avrupa Yeşil Mutabakatı, 11 Aralık 2019 tarihinde Avrupa Komisyonu tarafından duyuruldu. Avrupa Yeşil Mutabakatı, Avrupa Birliği’nin 2050 yılına kadar karbon nötr bir ekonomiye geçiş yapma hedefini ve çevresel sürdürülebilirlik konularında liderlik rolünü vurguluyor.

Avrupa Yeşil Mutabakatının temel hedefleri arasında sera gazı emisyonlarının azaltılması, enerji verimliliğinin artırılması, yenilenebilir enerji kaynaklarına geçişin hızlandırılması, çevre dostu teknolojilerin teşvik edilmesi, sürdürülebilir tarım ve gıda sistemlerinin desteklenmesi, ekosistemlerin korunması ve biyolojik çeşitliliğin artırılması yer alıyor.

AB’nin sera gazı emisyonlarının yüzde 10’undan tarım sektörü sorumlu tutuluyor. Bununla birlikte metan emisyonlarının yüzde 53’ünün tarımsal faaliyetlerden, tarım sektöründen kaynaklı emisyonların ise yüzde 80,7’sinin hayvancılık; yüzde 17,4’ünün gübre ve yüzde 1,2’sinin çeltik üretiminden kaynaklandığı bildiriliyor.

Hayvancılıkta yüksek

Karbon ayak izi; birim CO2 cinsinden üretilen sera gazı miktarı açısından insan faaliyetlerinin çevreye verdiği zararın ölçüsü.

Pek çok ülkenin gündeminde hayvancılık sektörünün sebep olduğu sera gazı emisyonlarının azaltılabilmesi için yapılabilecek düzenlemeler yer alıyor. Hollanda, Danimarka ve Almanya gibi ülkelerde yapılan düzenlemeler sayesinde çiftliklerden kaynaklanan nitrojen ve fosfat emisyonlarının yarattığı çevresel etki azaltılmakta olup, bu durum dünya genelinde bahsi geçen konu üzerine yaratıcı ve etkili çözümler bulunması yönünde bir rekabet oluşturuyor.

FAO tarafından 2005’ten 2015 yılları arasında yapılan araştırmada süt üretiminden kaynaklanan toplam emisyonların büyük kısmını enterik fermantasyon emisyonlarından kaynaklanan metan (yüzde 58,5), yem üretiminden kaynaklanan emisyonlar (karbon dioksit CO₂ ve nitroz oksit N₂O), işleme ve taşıma yüzde 29,4), gübre yönetiminden kaynaklanan emisyonlar (metan CH₄ ve N₂O) (yüzde 9,5) olarak belirtiliyor. 

AB’de çiftçi ne istiyor

AB hayvancılığın önemli miktarda özellikle metan gazı emisyonu kaynağı olduğunu bildirip hayvan varlığını azaltmak istiyor. Burada çiftliklerdeki hayvan sayılarının azaltılması gündeme geliyor. Bunun üzerine hayvan yetiştiricileri ayağa kalkıyorlar ve Almanya, Hollanda, Belçika, Fransa gibi AB’nin kalbi olan ülkelerde gösteriler yapıyorlar. Traktörleri ile yolları kapatıyorlar, hayvanlarını şehirlere sürüyorlar, başkentlerde bakanlıkların önüne ya da bakanların konutlarına gübre fışkırtıyorlar.

Biz de onlar adına soruyoruz. AB’deki emisyonların sadece yüzde 4’ünden sorumlu olan tarım bu kadar gündeme geliyorlar geriye kalan yüzde 96’sından sorumlu olan sanayi başta olmak üzere diğer sektörler neden konuşulmuyor.

Ukrayna‘ya sınırsız kaynak

AB’li çiftçiler kesilen gübre sübvansiyonlarında toplanan paraların Ukrayna’ya gönderileceğini de biliyorlar. Ukrayna AB’nin başına bela oldu. Ekonomilerde yaşanan resesyonlar, düşük büyüme rakamları ve yüksek enflasyonun nedeni Amerika’nın peşine takılıp Ukrayna-Rusya savaşının devam etmesini sağlamak. Rusya’yı cezalandıracağım derken kendi vatandaşlarını cezalandırıyorlar ve bu ülkelerde aynen İsrail-Hamas savaşında da olduğu gibi kamuoyu farklı iktidarlar farklı düşünüyor. Bu politikalar devam ettiği müddetçe başka kesimlerin de isyan edeceğini tahmin etmek de zor olmasa gerek.

Bir de Trump’ın yeniden ABD başkanı olma olasılığı yüksek görünüyor. Trump’a güvenmeyen AB ülkeleri bir Avrupa ordusu kurmak istiyorlar. Bunun finansmanın da tahmin edeceğiniz gibi tarım sübvansiyonlarından karşılanma niyeti var.

O zaman da al sana isyan…

Prof. Dr. Harun Raşit Uysal
1961 yılında Kuşadası’nda doğdu. İlköğrenimini Kuşadası Yeniköy İlkokulu’nda, ortaöğrenimini İzmir Güzelyalı Ortaokulu’nda, liseyi İzmir İnönü Lisesi’nde tamamladı. 1984 yılında E.Ü. Ziraat Fakültesi Tarım Ürünleri Teknolojisi Bölümü’nden mezun oldu. 1987 yılında E.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Süt Teknolojisi Ana Bilim Dalından yüksek lisans, 1993 yılında da doktora eğitimini tamamladı. 1993 yılında Yardımcı Doçent, 1996 yılında Doçent, 2003 yılında Profesör unvanını aldı. 2011-2016 yılları arasında Ege Üniversitesi Tire Kutsan Meslek Yüksekokulu’nda müdürlük görevini üstlendi. Halen Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Süt Teknolojisi Bölümü Başkanı olan Prof. Dr. Harun Raşit UYSAL, aynı zamanda Ulusal Süt Konseyi Yönetim Kurulu Üyeliği ile Uluslararası Sütçülük Federasyonu (IDF) Süt ve Ürünleri, Çevre ve Çiftlik yönetimi daimi komite üyesidir. Üç dönem de Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Ziraat Mühendisleri Odası İzmir Şube Yönetim Kurulu üyeliklerinde bulunmuştur.

    İlgili başlıklar

    Yorum yapın

    E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir