Prof. Dr. Harun Raşit Uysal
Köşe Yazısı

Dünya Süt Gününde Neyi Kutlayalım?

Uluslararası Sütçülük Federasyonu’nun (IDF) 1956 yılında sütün önemine dikkat çekmek amacıyla aldığı kararla, 1 Haziran “Dünya Süt Günü” olarak kutlanmaya başlandı. Türkiye’de ise 1991 yılından bu yana kutlanıyor.

Türkiye’de özellikle son yıllarda sektörde oluşan sorunlar nedeniyle bunun aslında kutlama olmaktan çıktığını düşünüyorum.

Geçenlerde açıklanan rakamlara göre; yıllık enflasyon yüzde 70’lere dayanırken üretici enflasyonu bunun üzerinde kaldı. Bu durum hayvan yetiştiricilerinin de içerisinde yer aldığı üreticinin satın aldığı girdilerin, sattığı ürün fiyatlarının üzerinde kaldığı anlamına geliyor.

Çiğ süte dönersek… Her ne kadar bazı kurumların sayfalarında üretici fiyatları ve maliyetler yer alsa da sahada durum öyle değil. Çiğ süt arzının artması, yüksek fiyatlar nedeniyle süt ürünlerinde tüketici talebinin azalmasıyla birlikte çiğ süt fiyatları daha düşük bir seviyede seyrediyor.

Yem pahalı

Çiğ sütte maliyeti artıran en önemli unsur yüzde 70 ile yem. Yem hammaddesinde dışa bağımlılık, kur artışıyla birlikle maliyetleri yükseltiyor. Ayçiçeği, kanola ve soya küspesi besin içerikleri nedeniyle yem sanayinde yaygın bir şekilde kullanılan küspe türleri. Halbuki yağlı tohum üretiminin arttırılması, yem hammaddesi ihtiyacında dışa bağımlılığı en aza indirecek.

Diğer yandan yapılacak olan planlı-verimli bir üretim ile de kayıplar azaltılarak maliyetler düşürülebilir. Bunun için yetiştiricilerin bilgiye-veteriner-zootekni hizmetlerine gereksinimleri bulunuyor. Söz konusu bilgilerin verilmesi ancak kooperatif çatısı altında verilebilir.

Yerel üret, yerel tüket

Maliyet unsurlarına etki eden bir diğer husus da “yerel üret-yerel tüket” mantığının dışına çıkılarak, çiğ sütün kilometrelerce öteden toplanıp işlenmesi ve toplandığı yere ürün olarak geri dönmesi. Bu durum yakıt maliyetini arttırmakla kalmayıp, küresel iklim değişikliğine de olumsuz katkılar yapıyor. Kooperatif örgütlenmesiyle yenilenebilir enerjiye geçmek ve yerelde kooperatiflerin kuracakları tesislerle ulaşım maliyetlerini azaltmak bunun çözümü olarak görünüyor.

Birleşmiş Milletler dünya nüfusunun 2050’li yıllarda yaklaşık 10 milyara ulaşacağını ve Çin gibi gelişen ekonomilerin kişi başına hayvansal protein tüketim miktarında da artış olacağını, bu durumda gelecek 20 yılda küresel süt tüketiminin yüzde 58 artacağını öngörüyor.

O halde gelin şu andan itibaren hep birlikte gerçekçi, günübirlik olmayan, çözüm odaklı politikalar oluşturalım. Yoksa bu durumdan süt sektörüyle birlikte diğer üretici sektörler ve ülkenin gıda egemenliği de olumsuz etkilenmeye devam edecek.

Haydi o zaman üretelim, üretelim, üretelim…

Prof. Dr. Harun Raşit Uysal
1961 yılında Kuşadası’nda doğdu. İlköğrenimini Kuşadası Yeniköy İlkokulu’nda, ortaöğrenimini İzmir Güzelyalı Ortaokulu’nda, liseyi İzmir İnönü Lisesi’nde tamamladı. 1984 yılında E.Ü. Ziraat Fakültesi Tarım Ürünleri Teknolojisi Bölümü’nden mezun oldu. 1987 yılında E.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Süt Teknolojisi Ana Bilim Dalından yüksek lisans, 1993 yılında da doktora eğitimini tamamladı. 1993 yılında Yardımcı Doçent, 1996 yılında Doçent, 2003 yılında Profesör unvanını aldı. 2011-2016 yılları arasında Ege Üniversitesi Tire Kutsan Meslek Yüksekokulu’nda müdürlük görevini üstlendi. Halen Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Süt Teknolojisi Bölümü Başkanı olan Prof. Dr. Harun Raşit UYSAL, aynı zamanda Ulusal Süt Konseyi Yönetim Kurulu Üyeliği ile Uluslararası Sütçülük Federasyonu (IDF) Süt ve Ürünleri, Çevre ve Çiftlik yönetimi daimi komite üyesidir. Üç dönem de Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Ziraat Mühendisleri Odası İzmir Şube Yönetim Kurulu üyeliklerinde bulunmuştur.

    İlgili başlıklar

    Yorum yapın

    E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir